Portefeuillehouder(s): Hamming, Krieger
Programmadoelstelling en de rol van de gemeente
Zaanstad is een financieel duurzame gemeente met een goed functionerend bestuur. Een goed openbaar bestuur is essentieel voor het functioneren van onze democratische rechtsstaat. Het bestuur weet wat er leeft in Zaanstad, is bereikbaar voor inwoners en ondernemers en trekt samen met hen op. Het bestuur neemt heldere besluiten en is daar open en transparant over. De gemeenteraad stelt de kaders voor het beleid, dat het gemeentebestuur uitvoert. Het programma Financiën is ondersteunend aan de andere begrotingsprogramma's, zodat de doelstellingen uit die programma’s kunnen worden behaald. |
|---|
Voortgang 2020
Bereikbaar bestuur
Door corona was het moeilijker om met inwoners, ondernemers en organisaties samen op te trekken. Het organiseren van echte bijeenkomsten over allerlei onderwerpen was vanaf half maart onmogelijk. Ook het plan om halverwege deze bestuursperiode terug te gaan naar de gesprekspartners van de 150 dagen kon niet doorgaan. Het idee daarvan was vooruit te kijken naar de resterende bestuursperiode. In de jaarrekening 2019 hebben we daarom een overzicht gegeven van de voortgang op het coalitie akkoord.
Echte burgerparticipatie
In 2020 heeft de raad na een evaluatie besloten om de initiatieven Echte Burgerparticipatie anders uit te voeren:
- In 2020 organiseren we vanwege de maatregelen rondom Corona geen fysieke Ideeënmarkt.
- In samenwerking met Wijkmanagement organiseren we vanaf 2021 diverse buurtgesprekken in plaats van de Lagerhuisdebatten.
- In 2020 blijft organisatie afhankelijk van de (on)mogelijkheden door de Coronacrisis en de daardoor te nemen (RIVM)maatregelen.
- Voor de periode van corona zijn een paar schoolbezoeken afgelegd. De leerlingen gaan in de raadszaal in debat over een actueel onderwerp. De betrokken ambtenaar bereidt ze hierop inhoudelijk voor. Ter plekke zijn raadsleden aanwezig om de leerlingen te helpen. Afhankelijk van de (on)mogelijkheden van corona worden er in het najaar nog een paar schoolbezoeken georganiseerd.
Externe netwerken
Zaanstad heeft samen met 14 andere gemeenten met een manifest aandacht gevraagd bij het kabinet voor kwetsbare wijken en de meest kwetsbare inwoners die het hardst getroffen worden door Corona.
Via onze landelijke netwerken, zoals de VNG en het G40-Stedennetwerk blijven we aandacht vragen voor betere financiële verhoudingen tussen het Rijk en gemeenten en structurele compensatie voor kosten die gemeenten maken in het Sociaal Domein.
Daarnaast heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken Zaanstad ruim € 20,7 mln, toegezegd in het kader van de ‘Woningbouwimpuls’. Dit bedrag is bedoeld voor woningbouwprojecten in Zaandam-centrum en de Kogerveldwijk. We willen daar 6007 woningen bouwen.
Vermakelijkhedenretributie (vmr)
De raad heeft op 8 oktober 2020 besloten dat de de vmr pas op 1 februari 2021 ingaat. De raad besluit op 10 november 2020 over een nieuwe Verordening 2021. De reden voor het uitstel zijn de gesprekken op de Zaanse Schans over een duurzaam exploitatiemodel. Een andere reden is de coronacrisis die minder bezoekers als gevolg heeft. Daardoor kunnen de nodige investeringen even wachten.
Deltaplan financiën
In de begroting 2021 hebben we weer een stap gezet met het invullen van de motie Deltaplan financiën. We hebben nu ook de beïnvloedbaarheid van kosten in beeld gebracht. Bij een volgende stap betrekken we ook het rekenkamerrapport ‘Zicht op de financiële positie’. We kijken dan welke elementen we goed kunnen gebruiken.
Ontwikkelingen gemeentefinanciën
De VNG heeft in september naar de herijking van het gemeentefonds gekeken. Zowel het bestuur, begeleidingscommissie en klankbordgroepen vinden dat het proces zorgvuldig verlopen is, het nieuwe model beter aansluit bij de werkelijkheid en een hogere verklaringsgraad heeft. Een belangrijke eis dat het macrobudget verruimd wordt, is echter nog niet ingevuld. Dat maakt de consultatie nog onzeker. Op het moment dat de consultatie start worden de gevolgen van de herijking voor de individuele gemeenten bekend gemaakt. De consultatieperiode duurt 8 weken. Afhankelijk van de gemaakte opmerkingen wil het ministerie de herijking meenemen in de decembercirculaire 2020. Of dit gaat lukken is twijfelachtig. De ingangsdatum van de herijking wordt dan 1 januari 2022. Waarschijnlijk komt er een ingroeipad om de voor- of nadelen tijdelijk op te vangen.
Rechtmatigheidsverantwoording
Binnenkort (volgens planning vanaf boekjaar 2021) verandert de manier waarop het college verantwoording aflegt over de financiële rechtmatigheid. Nu controleert de accountant die nog. Straks doet het college dat zelf. Het college ondertekent deze nieuwe rechtmatigheidsverantwoording en bespreekt het met de raad. We nemen de verantwoording op in de jaarrekening. De accountant doet een controle op de getrouwheid van de rechtmatigheidsverantwoording.
Op dit moment bereiden we ons voor om zo’n rechtmatigheidsverklaring te kunnen opstellen. Hiervoor beoordelen we 30 processen met de grootste financiële impact opnieuw en analyseren we de risico’s. Met een gerichte controle op deze processen kunnen we de rechtmatigheidsverklaring opstellen. Als de wet een feit is, vragen we de raad een verantwoordingsgrens te bepalen.